Wiadomość o ciąży po złożonym wypowiedzeniu? – Czyli o tym, jakie kroki podjąć, by wrócić do pracy.

Pani Katarzyna była zatrudniona w supermarkecie jako kasjerka. Już od jakiegoś czasu miała poważne problemy zdrowotne zwłaszcza z kręgosłupem i wiedziała, że będzie zmuszona do odejścia z pracy. Nie była to decyzja łatwa – Pani Kasia potrzebowała stałych dochodów, aby wraz z mężem spłacać kredyt zaciągnięty na wspólne mieszkanie i mieć środki na utrzymanie. Podjęli jednak decyzję, że Pani Katarzyna zrezygnuje z pracy i poszuka zatrudnienia mniej angażującego ją fizycznie.

Następnego dnia w piątek, tj. 8 stycznia 2016 roku Pani Katarzyna złożyła wypowiedzenie umowy o pracę, a pracodawca na czas wypowiedzenia zwolnił ją z obowiązku świadczenia pracy. W czasie weekendu czuła się niezbyt dobrze i w poniedziałek umówiła wizytę u lekarza. Okazało się, że jest w 3 tygodniu ciąży, o czym wcześniej nie miała pojęcia. Pani Kasia była przerażona, przecież dopiero co zwolniła się z pracy. Jak poradzi sobie bez pensji przy wyższych kosztach utrzymania? W pierwszej kolejności udała się do szefa i powiedziała mu o całej sytuacji oraz poprosiła o możliwość powrotu do pracy. Dowiedziała się jednak, że jej powrót do pracy nie jest możliwy, przecież złożyła wypowiedzenie, a on nie ma ochoty powtórnie jej zatrudniać.

Wydawać by się mogło, że Pani Katarzyna stoi na straconej pozycji. Jednak jej powrót do pracy jest możliwy. W tym celu powinna uchylić się od skutków złożonego oświadczenia woli, co spowoduje, że złożone przez nią wypowiedzenie umowy o pracę będzie traktowane jak nieważne.

Powinna przy tym powołać się na błąd, czyli fakt, że w momencie, w którym zwolniła się z pracy nie wiedziała, że jest w ciąży.

Zastosowanie takiej konstrukcji umożliwia art. 300 Kodeksu Pracy w połączeniu z art. 84 Kodeksu Cywilnego.

Art. 300 k.p.
W sprawach nieunormowanych przepisami prawa pracy do stosunku pracy stosuje się odpowiednio przepisy Kodeksu cywilnego, jeżeli nie są one sprzeczne z zasadami prawa pracy.

Art. 84 k.c.
§ 1. W razie błędu co do treści czynności prawnej można uchylić się od skutków prawnych swego oświadczenia woli. Jeżeli jednak oświadczenie woli było złożone innej osobie, uchylenie się od jego skutków prawnych dopuszczalne jest tylko wtedy, gdy błąd został wywołany przez tę osobę, chociażby bez jej winy, albo gdy wiedziała ona o błędzie lub mogła z łatwością błąd zauważyć; ograniczenie to nie dotyczy czynności prawnej nieodpłatnej.
§ 2. Można powoływać się tylko na błąd uzasadniający przypuszczenie, że gdyby składający oświadczenie woli nie działał pod wpływem błędu i oceniał sprawę rozsądnie, nie złożyłby oświadczenia tej treści (błąd istotny).

Sąd Najwyższy (przykładowo wyrok z 11.06.2003 w sprawie I PK 206/02) również przyjmuje, że pracownica w ciąży, która zwolniła się z pracy nie wiedząc, że jest w ciąży może powołać się na błąd. Nie musi przy tym wykazywać, że błąd został wywołany przez pracodawcę lub miał on jego świadomość lub ten błąd wywołał, ponieważ dotyczy on czynności nieodpłatnej.

Pani Katarzyna nie musi więc udowadniać, że gdyby wiedziała, że jest w ciąży, nie zwolniłaby się z pracy. Wystarczy, że powoła się na ten fakt. Naturalnym jest przecież, że szczególna ochrona, jaka przysługuje pracownicy w ciąży, a następnie między innymi świadczenia zdrowotne, urlop macierzyński oraz rodzicielski w większości przypadków prowadzą do wniosku, że pracownica nie zrezygnowałaby z pozostawania w stosunku pracy, gdyby miała świadomość, że jest w ciąży.